Categorie: Geen categorie

Op donderdag 29 september 2022 vierden we ons 30-jarig bestaan. Mark Brants legde de avond prachtig vast in beeld. Wil je de foto’s zien? Je kunt ze vinden via deze link. Bij gebruik van de foto’s graag de fotograaf vermelden.

Onze directeur, Jasmina Ibrahimovic, sprak dezelfde avond ook mooie woorden over drie decennia Rotterdams Wijktheater. ’30 jaar. Een abstract getal dat een lineair tijdspad schets. Een begin en een eind. Maar als je uitzoomt zie je dat levens beginnen en eindigen en weer beginnen. Het stokje dragen we over. 30 jaar is vele levens geleden. En vele nieuwe levens hebben we erbij gekregen. Het is de cirkel van het leven.’ Haar hele voordracht vind je via deze link.

Tekst door Jasmina Ibrahimovic

DE OPRICHTING
30 jaar geleden, in 1992, besloten drie visionaire mensen, drie theatermakers, het Rotterdams Wijktheater op te richten. Peter van den Hurk, Annelies Spliethof en Edith Knops. Dat deden ze vanuit de overtuiging dat het delen van verhalen en ernaar luisteren helend en verbindend is. Dat je gehoord voelen en gerepresenteerd worden een voorwaarde is om gelijkwaardig mee te kunnen doen aan de samenleving. Maar ook vanuit de overtuiging dat iedereen het recht heeft om kunst te ervaren en zich te herkennen in de wereld die op het toneel wordt geschetst. Met deze overtuigingen maakten en speelden zij samen met vele Rotterdammers honderden voorstellingen in de wijken van Rotterdam. Honderden persoonlijke verhalen van honderden Rotterdammers werden opgevoerd voor tienduizenden mensen die vaak voor het eerst naar theater gingen.

Op datzelfde stevige fundament staat het Rotterdams Wijktheater vandaag de dag nog en wij kunnen ze niet genoeg bedanken voor het creëren en bevechten van deze ruimte in Rotterdam.

Peter van den Hurk, één van de oprichters, tijdens locatievoorstelling Verhalen uit de Droogdock.

NOODZAAK
Onze samenleving is in die 30 jaar behoorlijk veranderd, en de noodzaak voor het Rotterdams Wijktheater is alleen maar toegenomen. De noodzaak om verhalen met elkaar te delen. Om ruimte te krijgen, te pakken, voor het delen van jouw verhaal. Om dat verhaal met zorg, aandacht en verbeeldingskracht over te dragen. Om in deze snelle wereld even de tijd te nemen om te vertragen, samen te komen en naar elkaar te luisteren. De noodzaak om persoonlijke perspectieven te delen is groot, maar de noodzaak om te luisteren net zo; te luisteren naar de verhalen die we nog niet kennen, van mensen die een vreemde voor ons zijn. Naar verhalen van medemensen die wonen binnen de grenzen van dezelfde straat, stad, of land, maar die qua belevingswereld ver weg staan van wat jij je kunt voorstellen. Want alleen dan, als we ons kunnen inleven in het verhaal van de ander, zijn we in staat keuzes te maken die goed zijn voor ‘ons’, samen. Alleen dan zijn we in staat een ‘wij’ te worden binnen een wereld die vooral het ‘ik’ viert.

Scenefoto uit Status, seizoen 2006/07.

THE NEEDS OF STRANGERS
Omdat in tijden van crisis het ‘wij’ altijd extra onder druk staat, terwijl het dan juist het meeste nodig is, werken wij de komende jaren tot eind 2024 aan het project The Needs of Strangers. We vragen ons daarbij af: zijn we nog bereid te zorgen voor ‘de vreemde’? Wie is voor jou ‘de vreemde’ en voor wie ben jij ‘de vreemde’? En, niet onbelangrijk, welke verantwoordelijkheid heeft onze overheid om te zorgen voor mensen die zij bestempelen als ‘de vreemden’? We beginnen met het luisteren naar verhalen van mensen die in onze samenleving tot vreemden zijn bestempeld. Dat doen we aan de hand van 3 theatrale portretten. De eerste draait rondom en is met gedupeerden van de toeslagenschandaal. Parallel aan het maken van de portretten bouwen we aan een groeiende gemeenschap van zeer uiteenlopende Rotterdammers waarmee we de ‘Needs of Strangers’ onderzoeken. Daarbij is de vraag: Wat is jouw rol binnen deze samenleving, en wie is jouw ‘vreemde’? Al deze verschillende wegen leiden uiteindelijk toe naar een locatievoorstelling aan het einde van 2024 waaraan iedereen kan meedoen! 

ICAF
Naast dat we ons werk met Rotterdamse verhalen en Rotterdammers maken, nodigen we ook eens in de drie jaar collega’s van over de hele wereld uit om naar Rotterdam te komen tijdens ons internationale community arts festival, het ICAF, dat inmiddels is uitgegroeid tot het grootste community arts festival ter wereld! Tijdens het ICAF komt inclusieve en participatieve kunst van wereldformaat naar Rotterdam en daar kunnen een heleboel Rotterdammers kennis maken met verhalen afkomstig van over de hele wereld. Op het ICAF ontdekken we nieuwe verhalen die we nog niet kennen van werelden die ver weg van ons staan. Maar tegelijkertijd komen we er juist ook achter dat, hoewel de context verschilt, we uiteindelijk allemaal mens zijn en verlangen naar hetzelfde; veiligheid, verbondenheid, gelijkwaardigheid en zingeving. Het komend ICAF is eind maart 2023 en het programma is waanzinnig!

Het publiek kijkt aandachtig naar een internationale act tijdens het ICAF 2017.

DE CIRKEL VAN HET LEVEN
Maar terug naar onze verjaardag. 30 jaar. Een abstract getal dat een lineair tijdspad schets. Een begin en een eind. Maar als je uitzoomt zie je dat levens beginnen en eindigen en weer beginnen. Het stokje dragen we over. 30 jaar is vele levens geleden. En vele nieuwe levens hebben we erbij gekregen. Het is de cirkel van het leven. Waarin jouw verhaal een onderdeel is van de cirkel. Verbonden aan het leven van de ander. 

30 jaar geleden. 1992.

In datzelfde jaar besloot mijn vader dat het in ons thuisland – toen nog Joegoslavië, nu Bosnië – te onveilig was om te blijven en haalde mijn moeder over om samen met mij de evacuatie-bus voor vrouwen en kinderen te pakken, op weg naar ‘waar dan ook behalve daar’. In 1992 werd mijn tijd stilgezet. Een vacuüm waar ik me weinig van herinner. Na twee jaar zwerven in buurland Slovenië, belandden we in 1994 in een AZC in Den Bosch. Ik werd een vreemdeling in dit land. Maar al snel werden wij hier geaccepteerd en ging in 1994 mijn klok weer tikken. Mijn leven ging verder in Nederland. 

https://open.spotify.com/track/39StEx3NBSNNzqvYx7ehUk 

Maar mijn verleden kleurt nog altijd mijn heden. 

Terwijl mijn leven inhaakt in de levens van anderen, die voor mij niet langer vreemden zijn en ik niet langer een vreemde ben voor hen, worden we onderdeel van dezelfde cirkel. Ik voelde me verbonden en welkom. En ik maakte er mijn levensmissie van om elk ander persoon onderdeel te laten zijn van de uitdijende cirkel waar levens in en helaas soms ook uithaken.  

KOLO
Het land waar ik vandaan kom bestaat niet meer. Het is verscheurd door vervreemding. De cirkel die ons verbond verdween. Hoewel de drie nationaliteiten van elkaar verschillen in religie, geschiedenis en dialect is er 1 ding dat alle ex-Joegoslavische landen met elkaar verbindt. Onze cirkeldans. KOLO. 

KOLO wordt gedanst op bruiloften, feesten, verjaardagen, en soms zelfs aan het einde van een begrafenis. Het ontstaat soms spontaan, als antwoord op de muziek. Twee of drie mensen beginnen en de rest haakt aan. De pasjes zijn simpel en het is helemaal niet belangrijk of je het correct doet of alleen mee hupst. 

KOLO is een teken van verbondenheid. We houden elkaars handen vast, maar elk persoon kan op elke plek en in elk moment de ketting doorbreken om plaats te maken voor zichzelf. De uiteindes van een KOLO zijn vaak open, waarbij de persoon aan het einde een wit doekje vast heeft, als teken van vrede en overgave.  

Ik wens ons in deze turbulente tijd deze dans toe. Verbonden in een cirkel van gelijkwaardigheid, samen in het moment. Open, uitnodigend, opzwepend, kleurrijk en vol energie. Laten we het leven vieren op onze feesten en begrafenissen. Hoe groter de cirkel, hoe krachtiger we worden.

https://open.spotify.com/track/3GdlzGj1MZfEadeR7y6987

Lieve lezer,

Alles slijt, alles komt glad
als je alle seizoenen
maar een keer hebt gehad

zingt Joost Spijkers in een van zijn mooiste liedjes. Als je kijkt naar het weer lijkt het alsof de natuurtijd plotseling haast heeft. Alsof ze – net als wij – toe is aan een fast forward knop. Naar een moment in de toekomst waarin we uit deze corona kramp komen. Vorige week was het winter, deze week lente… wat is het volgende? Binnen vier weken zomer en herfst, en corona is geschiedenis?

Corona of geen corona, elk seizoen is ook weer hetzelfde. Een herhaling van zetten van de natuur. En zo doet dit lenteweer ons denken aan de vroege lente vorig jaar, toen de eerste ‘intelligente’ lockdown werd aangekondigd. Waar was jij toen je het hoorde? Voor ons is dat een dag die in het geheugen gegrift staat als de dag dat we ons internationale community arts festival (ICAF) moesten annuleren, twee weken voor de openingsavond. “Het is het mooiste festival tot nu toe!” zei onze projectleider Anamaria Cruz in de weken ervoor nog. En ze had gelijk: we waren in topvorm. Een andere collega zei dat die tijd aanvoelde als een lente die maar niet wil doorbreken. En weer een ander hoorde ik zeggen dat het een lange winterslaap is; iedereen geïsoleerd in zijn eigen holletje. En zo zijn we bijna vier seizoenen verder. Maar toch breekt bij ons voorzichtig de lente aan, want projecten die we in deze ‘nieuwe realiteit’ maakten gaan nu hun premiere beleven…

VIRTUELE GRENZELOOSHEID…
Zo organiseren we een jaar na dato onze allereerste volledig virtuele MINI ICAF op 26 en 27 februari, vanuit twee plekken op de wereld: Rotterdam en Singapore! Want nu dat we niet gebonden zijn aan fysieke plekken, kun je virtueel de wereld over! Het is een spannend experiment, en een dynamisch programma met o.a. verdiepende gesprekken over empathie, interactieve film– en dansworkshops die je via ZOOM kunt volgen, screenings van een Poolse film incl. nagesprek met de makers, een volledig op ZOOM gemaakte community arts voorstelling uit Los Angeles – en meer!

EEN VOORSTELLING IN JE HANDPALM…
Parallel aan het festival, beleeft onze allereerste voorstelling gemaakt voor op de smartphone – Niet Tuchten Online – zijn try-out in de virtuele klaslokalen en huiskamers van jongeren. Een voorstelling die past in je handpalm, waarin het verhaal wordt verteld van acht jongens, die ieder vanuit hun eigen kwetsbare thuissituaties een plek proberen te vinden op straat. Docenten kunnen deze voorstelling digitaal doorsturen aan hun leerlingen en erover napraten. Hopelijk maakt de voorstelling een deurtje open voor het delen van een verhaal of het luchten van je hart, want die lente waar iedereen zo naar smacht wordt misschien nog wel het meeste gemist door die groep jongeren… De voorstelling is vanaf nu te bestellen.

DUIZEND BRIEVEN VOOR IJSSELMONDE-NAREN…
Corona brengt ons ook terug naar andere soorten van fysiek contact maken. In het kader van het project Who cares?! verstuurden onze partners in crime Alice Pons en Lisanne van Aert van MOHA de afgelopen tijd namelijk zo’n duizend brieven naar IJsselmonde-naren. In dit project onderzoeken Alice en Lisanne welke vormen ‘zorg’ allemaal kan aannemen in de levens van mensen. En die brieven bleven niet onbeantwoord. Een voor een druppelen de lieve, warme antwoorden van bewoners binnen. Met de brieven in de hand zetten de correspondenten stappen in de sneeuw, naar buiten om hun verhaal te bezorgen. Kleine en grote verhalen over zorgen of verzorgd worden. Je leest er meer over op de blog van MOHA. En wanneer de lente écht is aangebroken, presenteren we met MOHA in mei opnieuw een premiere waarin dit bijzondere proces een vorm krijgt.

De eerste kinderen die buiten spelen.
De eerste rosé, de eerste van velen.
De eerste reis met een koffer minder
en daar alsmaar denken was ik maar weer ginder.

…

Alles stijl, alles komt glad
Als je alle seizoenen maar een keer hebt gehad…
– Spijkers, 2014

Warme groet,
Jasmina

Elk jaar begeleidt het Rotterdams Wijktheater jonge kunstenaars bij het maken van hun eerste community arts voorstelling. Tussen 27 en 31 oktober presenteren nieuwe makers Emma Janssen (ArteZ Arnhem, regie voorstelling MAN) en Robin Tinkhof (HKU, regie voorstelling  Let us free the caged bird) hun afstudeervoorstellingen via livestream!

LIVE STREAM: MAN
Wo 28 okt om 20:00 uur via onze Facebook pagina en YouTube kanaal. 

LIVE STREAM: Let us free the caged bird 
Zat 31 okt om 20:00 uur via onze Facebook pagina en YouTube kanaal. 

Lieve lezer,

De lente is overgegaan in de zomer, zonder zich ook maar iets aan te trekken van wat er allemaal in de wereld gebeurt… Meedogenloos en geruststellend tegelijkertijd. Terwijl we in Nederland steeds meer genieten van onze vrijheid, leven we via ons ICAF netwerk mee met collega’s in o.a. Noord- en Zuid-Amerika waar de desastreuse gevolgen van corona steeds voelbaarder zijn. Onze projecten in Rotterdam namen een andere vorm aan of staan fysiek stil. We verplaatsen ons vooral nog in gedachten van de ene virtuele kamer naar de andere. Maar gelukkig verplaatsen we ons ook steeds meer in elkaar. Dit momentum van solidariteit (ontstaan door de coronacrisis en na de moord op George Floyd) is belangrijk te koesteren en vast te houden.

Ook in ons nieuwe theaterseizoen, vanaf september 2020, blijven wij werken aan projecten waarmee we ons inlevingsvermogen prikkelen en ons steeds proberen te verplaatsen in de ander. Na de zomer kunnen eindelijk onze NWE MKRS hun eindvoorstellingen presenteren en hernemen we de tournees van Zomaar een Straat en Niet Tuchten. Vanwege het positieve advies van het RRKC durven we ook al verder dan 2020 te kijken en eerste stappen te zetten in spannende toekomstige projecten zoals De Straatstaat waarin we de straatcultuur samen met vele Rotterdamse jongeren onder de loep nemen (daarover een andere keer meer).

Het RWT-team wenst je alvast een prachtige zomer toe en tot in september!

Wat een super goed nieuws! Het Rotterdams Wijktheater heeft voor de komende vier jaar een positief advies gekregen van de Rotterdamse Raad voor Cultuur! We zijn blij te lezen dat de raad veel vertrouwen heeft in de artistieke koers en het vakmanschap van onze nieuwe directeur. Maar ook dat onze positie in – en bijdrage aan – de stad wordt gewaardeerd, evenals onze expertise (internationale netwerk, theorievorming en mentorfunctie) op het gebied van community arts. En we zijn ontzettend blij te lezen dat het ICAF prominent wordt genoemd en gewaardeerd!

https://www.rrkc.nl/cultuurplanadvies/instellingsadvies/rotterdams-wijktheater/

Eerder stelden we stagiaire Myra Bodian aan je voor, die aan haar afstudeerproject over zwarte piet werkte. De voorstelling ROET zou in juni in première gaan op het NWE MKRS festival, maar het corona virus gooide helaas ‘roet’ in het eten. Wat doen theatermakers die de vloer niet meer op kunnen en wel hun verhaal willen vertellen? Ze zoeken naar andere manieren om een verhaal te theatraliseren, en maken bijvoorbeeld een theatrale podcast!

Podcast ROET is een theatrale luisterervaring. In het verhaal trachten mensen vanuit verschillende perspectieven, in een rechtszaal, tot een definitieve uitspraak te komen over zwarte piet. ROET gaat over de betekenis van zwarte piet in de Nederlandse maatschappij. Over verschillende waarheden. Over plezier en pijn. Over verschillen en overeenkomsten. Over racisme.

Vanaf 6 juni 2020 om 20:00 uur is de podcast te beluisteren op onze website!