Categorie: Geen categorie

Het creatieve brein ontmoet het analytische brein

Mijn naam is Terry Brochard (35 jaar) en ik bevind me op een spannend kruispunt tussen twee werelden: die van het analytische en het creatieve brein. Aan de TU Delft leerde ik ontwerpen met de mens als uitgangspunt: hoe kun je een product of ervaring zo vormgeven dat het aansluit bij wat iemand nodig heeft? Nu, als afstudeerder aan de Toneelacademie van Maastricht, zie ik verrassende parallellen tussen die ontwerpwereld en mijn werk als regisseur.

Ik geloof dat de kracht van mijn werk ligt in de samenwerking tussen deze twee werelden. Het analytische brein helpt me patronen te herkennen, doelen scherp te stellen en processen te structureren. Het creatieve brein daarentegen vraagt me om los te laten, te experimenteren en onverwachte verbindingen te maken. Samen vormen ze een fascinerend duet: structuur en verbeelding, logica en intuïtie.

In het theater komen deze twee ‘breinhelften’ telkens samen. Als ik een scène ontwikkel, gebruik ik mijn analytische brein om een probleem te kaderen en te begrijpen wat een groep spelers nodig heeft. Tegelijkertijd benut ik mijn creatieve brein om ruimte te maken voor improvisatie, spelplezier en het onverwachte. Juist die balans maakt theater zo levend en gelaagd.

Als afstudeerproject werk ik met een groep spelers met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Het is een bijzonder proces dat me nog meer bewust maakt van hoe ons brein werkt – en hoe divers dat kan zijn. Bij NAH-spelers werkt het brein soms nét iets anders, wat vraagt om een creatieve aanpak en veel geduld. Tegelijkertijd brengt het een unieke rijkdom: de spelers verrassen me vaak met onverwachte inzichten en ideeën. Werken met deze groep daagt me niet alleen uit om hun brein beter te begrijpen, maar ook om kritisch naar mijn eigen brein te kijken. Hoe werk ik zelf? Wat gebeurt er als mijn analytische aanpak niet meteen aanslaat? Hoe blijf ik flexibel, zoekend en nieuwsgierig? Het is een zoektocht naar hoe ons denken en doen met elkaar verbonden zijn – zowel op de vloer als daarbuiten.

Voor mij is dit wat theater zo waardevol maakt: het is een plek waar verschillende perspectieven, manieren van denken en vormen van expressie samenkomen. Een plek waar het proces minstens zo belangrijk is als het eindresultaat. Ik blijf gefascineerd door hoe theater mensen kan samenbrengen en hoe je een veilige ruimte kunt creëren waarin iedereen zichzelf kan zijn én verrast wordt.

De reis die ik nu bij het Rotterdams Wijktheater maak, voelt als een perfecte kans om deze fascinatie verder te onderzoeken. Hier kan ik mijn analytische achtergrond en creatieve passie samenbrengen in een project waarin de mens centraal staat. Samen met spelers, verhalen en ideeën blijf ik me verwonderen over hoe we met elkaar een nieuwe wereld kunnen bouwen – zowel op als buiten het podium.

Zelf op ontdekkingstocht in je eigen brein?

Voor mij is het brein een oneindige bron van inspiratie. Het bepaalt hoe we de wereld waarnemen, hoe we reageren, hoe we creëren. En toch staan we er zelden bewust bij stil. Daarom wil ik jou als lezer uitnodigen om jouw eigen brein te verkennen.

Opdracht: Teken je eigen brein:
Pak een stuk papier en teken hoe jij denkt dat jouw brein eruitziet. Wat speelt zich daarbinnen af? Zijn er duidelijke verbindingen of juist kronkelige paden? Welke kleuren passen bij jouw denken? Gebruik je fantasie en kijk wat er op het papier ontstaat. Misschien ontdek je iets nieuws over jezelf.

Ik kijk ernaar uit om meer van dit proces met jullie te delen. Hopelijk zien we elkaar tijdens het NWE MKRS FESTIVAL in 2025 met jouw tekening in je hand!

Hartelijke groet,
Terry Brochard

VERLOREN ONSCHULD – THE MOVIE

Gisteren was ik bij de korte film ‘Verloren Onschuld’, gemaakt n.a.v. het gelijknamige theaterstuk. Met een kring ouders van wie het leven verwoest werd door niets ontziende belastingmolens, keken we hoe hun verhaal verteld werd. Doorleefd gespeeld door Yuli Minguel en Kaltoum Boufangacha. Scherp in beeld door goed camerawerk. Super.

Maar het is geen prettig kijken. Onrustig schuiven voeten heen een weer. Iemand barst in huilen uit. Zakdoekjes vinden hun weg. En in het nagesprek golven de emoties door de kring. Daar voelen we samen de pijn, de onherstelbaarheid, de rouw over wat verloren werd en nooit meer terug zal komen.

Mensen die met studie en werk hun weg zochten in de samenleving, zijn van de maatschappelijke ladder afgeblazen door een storm van onrecht. Fraude-angst sloeg de menselijkheid weg uit beleidsmakers en uitvoerders. “Gewone Nederlanders” bouwden algoritmes die mensen met kleur keihard zouden raken. Onrecht werd in het systeem geweven, met rampzalige gevolgen.

Het nagesprek is als een waterval. Een moeder vertelt hoe ze voor de trein stond… Aan de woordenstroom van een ander lijkt geen eind te komen nu ze eindelijk horende oren voor zich heeft… Een mama hakkelt als het gaat over haar vijfjarige meisje wat door Jeugdzorg werd ontvoerd… Iemand werd op de snelweg staande gehouden door de FIOD, met twee kinderen bij de vangrail gezet terwijl de auto in beslag werd genomen… On-voor-stel-baar…

En dan schreeuwt vrouw het uit. “Ik laat me niet opnieuw gebruiken. Met alles wat ik heb ga ik me inzetten voor mijn lotgenoten. Niet voor geld, maar uit liefde.” En ik vraag me af zittend tussen de door Vernederland afgekeurden: Hoe bestaat het toch dat in zoveel duisternis nog liefde wordt geboren???

Een ambtenaar zit erbij, dienaar van de gemeente, verantwoordelijk voor “Herstel”. Kwetsbaar vertelde hij hoe hij na dit soort avonden steevast slecht slaapt. En alleen dát al levert hem een warm applaus op van de ouders. Ze voelen zich herkend.

En dat (even voor de niet-gedupeerden) lieve Rotterdammers, is precies waarom ik dit schrijf. Het hoofdstuk Toeslagenschandaal is nog niet afgesloten. U bent nodig. U kunt voor deze ouders en kinderen iets doen. Ga kijken als de film in jouw omgeving draait. Zoek een kans om getuige te zijn. Leef mee en laat de gedupeerden weten dat je niet wegkijkt, maar meevoelt.

Er komen twee kansen: Vanaf half juni speelt het Rotterdams Wijktheater ‘Verloren Jeugd’. Dat is een nieuwe productie waarin het lot van gedupeerde kinderen centraal staat. Vanaf deze zomer zal de film ‘Verloren onschuld’, die gisteren in première ging, in Rotterdam en het land vertoond worden. Laat je hart kiezen en spreken.

We zijn getreurd om het bericht van het overlijden van onze geliefde Joany Muskiet ‘de moeder van Zuid’. We leven mee met haar familie en naasten. Ter nagedachtenis willen we met jullie een oude tweedelige podcast aflevering delen die we mochten maken met Joany. Zo zullen haar inspirerende woorden en daden niet verloren gaan.

Joany Muskiet, werd ook wel liefkozend ‘de moeder van Zuid’ genoemd . En niet voor niets. Zo runde Joany stichting Helderheid en ondernam ze verschillende projecten met- en voor jongeren in Rotterdamse stadsdelen onder de Maas. In de tweedelige podcast die we met haar maakte vertelde ze een deel van haar verhaal.

De podcast Lopend Vuurtje was een reeks waarin Stefan met onze tot huiskamer omgebouwde vrachtwagen de wijken in trok. Opzoek naar verschillende perspectieven op straatcultuur. Hieronder vind je de tweedelige Podcast met Joany Muskiet.

 

DEEL 1

 

DEEL 2

 

 

Verloren Onschuld is terug! 

De onthutsende verhalen van de gedupeerden van het toeslagenschandaal zijn nu te zien als film in combinatie met een nagesprek.

OVER HET VIDEODOCUMENT

NOG EVEN OVER DE VOORSTELLING VERLOREN ONSCHULD

Verloren Onschuld was de uitkomst van een samenwerking tussen diverse gedupeerden van het toeslagenschandaal en het Rotterdams Wijktheater. Gebaseerd op gesprekken met de lotgenotengroep “de Volhouders Rotterdam”, gaf de voorstelling een ontluisterend beeld van de hel die de gedupeerden tussen 2005 en 2019 hebben doorleefd.

Als kijker werd je meegenomen in de formele setting van een Waarheidscommissie en kwam je oog in oog met de verhalen van gedupeerden van het toeslagenschandaal.

De verhalen die naar voren komen zijn veertien jaar lang ongehoord gebleven, niet serieus genomen door omstanders, familieleden en hulpverleners, en stelselmatig weggewuifd als ‘treurige incidenten’ door de politiek, Belastingdienst en gemeenten.

 

Van 27 maart tot en met 2 april 2023 organiseert het ICAF een groot festival in Rotterdam: ICAF 2023. Het thema voor het komende festival is ‘The Sound of Change’. Met trots kondigen we de eerste vijf namen aan die ieder op een eigen manier geluid geven aan verandering.

Big Band Basket Beat
Ritmisch spektakel met Rotterdamse jongeren. Klik hier voor meer informatie.

GABO
Magische dansvoorstelling over vooroordelen. Klik hier voor meer informatie.

Whistleblowers
Een vrouwelijke oorlogskreet tegen seksueel misbruik. Klik hier voor meer informatie.

It takes a Child to raise a Village
Hartverwarmende performance met dans, voetbal en kinderen. Klik hier voor meer informatie.

Les Sheiks Shikhats & B’net Chaabi
Traditionele Marokkaanse liederen in een nieuw jasje. Klik hier voor meer informatie.

Op donderdag 29 september 2022 vierden we ons 30-jarig bestaan. Mark Brants legde de avond prachtig vast in beeld. Wil je de foto’s zien? Je kunt ze vinden via deze link. Bij gebruik van de foto’s graag de fotograaf vermelden.

Onze directeur, Jasmina Ibrahimovic, sprak dezelfde avond ook mooie woorden over drie decennia Rotterdams Wijktheater. ’30 jaar. Een abstract getal dat een lineair tijdspad schets. Een begin en een eind. Maar als je uitzoomt zie je dat levens beginnen en eindigen en weer beginnen. Het stokje dragen we over. 30 jaar is vele levens geleden. En vele nieuwe levens hebben we erbij gekregen. Het is de cirkel van het leven.’ Haar hele voordracht vind je via deze link.

Tekst door Jasmina Ibrahimovic

DE OPRICHTING
30 jaar geleden, in 1992, besloten drie visionaire mensen, drie theatermakers, het Rotterdams Wijktheater op te richten. Peter van den Hurk, Annelies Spliethof en Edith Knops. Dat deden ze vanuit de overtuiging dat het delen van verhalen en ernaar luisteren helend en verbindend is. Dat je gehoord voelen en gerepresenteerd worden een voorwaarde is om gelijkwaardig mee te kunnen doen aan de samenleving. Maar ook vanuit de overtuiging dat iedereen het recht heeft om kunst te ervaren en zich te herkennen in de wereld die op het toneel wordt geschetst. Met deze overtuigingen maakten en speelden zij samen met vele Rotterdammers honderden voorstellingen in de wijken van Rotterdam. Honderden persoonlijke verhalen van honderden Rotterdammers werden opgevoerd voor tienduizenden mensen die vaak voor het eerst naar theater gingen.

Op datzelfde stevige fundament staat het Rotterdams Wijktheater vandaag de dag nog en wij kunnen ze niet genoeg bedanken voor het creëren en bevechten van deze ruimte in Rotterdam.

Peter van den Hurk, één van de oprichters, tijdens locatievoorstelling Verhalen uit de Droogdock.

NOODZAAK
Onze samenleving is in die 30 jaar behoorlijk veranderd, en de noodzaak voor het Rotterdams Wijktheater is alleen maar toegenomen. De noodzaak om verhalen met elkaar te delen. Om ruimte te krijgen, te pakken, voor het delen van jouw verhaal. Om dat verhaal met zorg, aandacht en verbeeldingskracht over te dragen. Om in deze snelle wereld even de tijd te nemen om te vertragen, samen te komen en naar elkaar te luisteren. De noodzaak om persoonlijke perspectieven te delen is groot, maar de noodzaak om te luisteren net zo; te luisteren naar de verhalen die we nog niet kennen, van mensen die een vreemde voor ons zijn. Naar verhalen van medemensen die wonen binnen de grenzen van dezelfde straat, stad, of land, maar die qua belevingswereld ver weg staan van wat jij je kunt voorstellen. Want alleen dan, als we ons kunnen inleven in het verhaal van de ander, zijn we in staat keuzes te maken die goed zijn voor ‘ons’, samen. Alleen dan zijn we in staat een ‘wij’ te worden binnen een wereld die vooral het ‘ik’ viert.

Scenefoto uit Status, seizoen 2006/07.

THE NEEDS OF STRANGERS
Omdat in tijden van crisis het ‘wij’ altijd extra onder druk staat, terwijl het dan juist het meeste nodig is, werken wij de komende jaren tot eind 2024 aan het project The Needs of Strangers. We vragen ons daarbij af: zijn we nog bereid te zorgen voor ‘de vreemde’? Wie is voor jou ‘de vreemde’ en voor wie ben jij ‘de vreemde’? En, niet onbelangrijk, welke verantwoordelijkheid heeft onze overheid om te zorgen voor mensen die zij bestempelen als ‘de vreemden’? We beginnen met het luisteren naar verhalen van mensen die in onze samenleving tot vreemden zijn bestempeld. Dat doen we aan de hand van 3 theatrale portretten. De eerste draait rondom en is met gedupeerden van de toeslagenschandaal. Parallel aan het maken van de portretten bouwen we aan een groeiende gemeenschap van zeer uiteenlopende Rotterdammers waarmee we de ‘Needs of Strangers’ onderzoeken. Daarbij is de vraag: Wat is jouw rol binnen deze samenleving, en wie is jouw ‘vreemde’? Al deze verschillende wegen leiden uiteindelijk toe naar een locatievoorstelling aan het einde van 2024 waaraan iedereen kan meedoen! 

ICAF
Naast dat we ons werk met Rotterdamse verhalen en Rotterdammers maken, nodigen we ook eens in de drie jaar collega’s van over de hele wereld uit om naar Rotterdam te komen tijdens ons internationale community arts festival, het ICAF, dat inmiddels is uitgegroeid tot het grootste community arts festival ter wereld! Tijdens het ICAF komt inclusieve en participatieve kunst van wereldformaat naar Rotterdam en daar kunnen een heleboel Rotterdammers kennis maken met verhalen afkomstig van over de hele wereld. Op het ICAF ontdekken we nieuwe verhalen die we nog niet kennen van werelden die ver weg van ons staan. Maar tegelijkertijd komen we er juist ook achter dat, hoewel de context verschilt, we uiteindelijk allemaal mens zijn en verlangen naar hetzelfde; veiligheid, verbondenheid, gelijkwaardigheid en zingeving. Het komend ICAF is eind maart 2023 en het programma is waanzinnig!

Het publiek kijkt aandachtig naar een internationale act tijdens het ICAF 2017.

DE CIRKEL VAN HET LEVEN
Maar terug naar onze verjaardag. 30 jaar. Een abstract getal dat een lineair tijdspad schets. Een begin en een eind. Maar als je uitzoomt zie je dat levens beginnen en eindigen en weer beginnen. Het stokje dragen we over. 30 jaar is vele levens geleden. En vele nieuwe levens hebben we erbij gekregen. Het is de cirkel van het leven. Waarin jouw verhaal een onderdeel is van de cirkel. Verbonden aan het leven van de ander. 

30 jaar geleden. 1992.

In datzelfde jaar besloot mijn vader dat het in ons thuisland – toen nog Joegoslavië, nu Bosnië – te onveilig was om te blijven en haalde mijn moeder over om samen met mij de evacuatie-bus voor vrouwen en kinderen te pakken, op weg naar ‘waar dan ook behalve daar’. In 1992 werd mijn tijd stilgezet. Een vacuüm waar ik me weinig van herinner. Na twee jaar zwerven in buurland Slovenië, belandden we in 1994 in een AZC in Den Bosch. Ik werd een vreemdeling in dit land. Maar al snel werden wij hier geaccepteerd en ging in 1994 mijn klok weer tikken. Mijn leven ging verder in Nederland. 

https://open.spotify.com/track/39StEx3NBSNNzqvYx7ehUk 

Maar mijn verleden kleurt nog altijd mijn heden. 

Terwijl mijn leven inhaakt in de levens van anderen, die voor mij niet langer vreemden zijn en ik niet langer een vreemde ben voor hen, worden we onderdeel van dezelfde cirkel. Ik voelde me verbonden en welkom. En ik maakte er mijn levensmissie van om elk ander persoon onderdeel te laten zijn van de uitdijende cirkel waar levens in en helaas soms ook uithaken.  

KOLO
Het land waar ik vandaan kom bestaat niet meer. Het is verscheurd door vervreemding. De cirkel die ons verbond verdween. Hoewel de drie nationaliteiten van elkaar verschillen in religie, geschiedenis en dialect is er 1 ding dat alle ex-Joegoslavische landen met elkaar verbindt. Onze cirkeldans. KOLO. 

KOLO wordt gedanst op bruiloften, feesten, verjaardagen, en soms zelfs aan het einde van een begrafenis. Het ontstaat soms spontaan, als antwoord op de muziek. Twee of drie mensen beginnen en de rest haakt aan. De pasjes zijn simpel en het is helemaal niet belangrijk of je het correct doet of alleen mee hupst. 

KOLO is een teken van verbondenheid. We houden elkaars handen vast, maar elk persoon kan op elke plek en in elk moment de ketting doorbreken om plaats te maken voor zichzelf. De uiteindes van een KOLO zijn vaak open, waarbij de persoon aan het einde een wit doekje vast heeft, als teken van vrede en overgave.  

Ik wens ons in deze turbulente tijd deze dans toe. Verbonden in een cirkel van gelijkwaardigheid, samen in het moment. Open, uitnodigend, opzwepend, kleurrijk en vol energie. Laten we het leven vieren op onze feesten en begrafenissen. Hoe groter de cirkel, hoe krachtiger we worden.

https://open.spotify.com/track/3GdlzGj1MZfEadeR7y6987

Lieve lezer,

Alles slijt, alles komt glad
als je alle seizoenen
maar een keer hebt gehad

zingt Joost Spijkers in een van zijn mooiste liedjes. Als je kijkt naar het weer lijkt het alsof de natuurtijd plotseling haast heeft. Alsof ze – net als wij – toe is aan een fast forward knop. Naar een moment in de toekomst waarin we uit deze corona kramp komen. Vorige week was het winter, deze week lente… wat is het volgende? Binnen vier weken zomer en herfst, en corona is geschiedenis?

Corona of geen corona, elk seizoen is ook weer hetzelfde. Een herhaling van zetten van de natuur. En zo doet dit lenteweer ons denken aan de vroege lente vorig jaar, toen de eerste ‘intelligente’ lockdown werd aangekondigd. Waar was jij toen je het hoorde? Voor ons is dat een dag die in het geheugen gegrift staat als de dag dat we ons internationale community arts festival (ICAF) moesten annuleren, twee weken voor de openingsavond. “Het is het mooiste festival tot nu toe!” zei onze projectleider Anamaria Cruz in de weken ervoor nog. En ze had gelijk: we waren in topvorm. Een andere collega zei dat die tijd aanvoelde als een lente die maar niet wil doorbreken. En weer een ander hoorde ik zeggen dat het een lange winterslaap is; iedereen geïsoleerd in zijn eigen holletje. En zo zijn we bijna vier seizoenen verder. Maar toch breekt bij ons voorzichtig de lente aan, want projecten die we in deze ‘nieuwe realiteit’ maakten gaan nu hun premiere beleven…

VIRTUELE GRENZELOOSHEID…
Zo organiseren we een jaar na dato onze allereerste volledig virtuele MINI ICAF op 26 en 27 februari, vanuit twee plekken op de wereld: Rotterdam en Singapore! Want nu dat we niet gebonden zijn aan fysieke plekken, kun je virtueel de wereld over! Het is een spannend experiment, en een dynamisch programma met o.a. verdiepende gesprekken over empathie, interactieve film– en dansworkshops die je via ZOOM kunt volgen, screenings van een Poolse film incl. nagesprek met de makers, een volledig op ZOOM gemaakte community arts voorstelling uit Los Angeles – en meer!

EEN VOORSTELLING IN JE HANDPALM…
Parallel aan het festival, beleeft onze allereerste voorstelling gemaakt voor op de smartphone – Niet Tuchten Online – zijn try-out in de virtuele klaslokalen en huiskamers van jongeren. Een voorstelling die past in je handpalm, waarin het verhaal wordt verteld van acht jongens, die ieder vanuit hun eigen kwetsbare thuissituaties een plek proberen te vinden op straat. Docenten kunnen deze voorstelling digitaal doorsturen aan hun leerlingen en erover napraten. Hopelijk maakt de voorstelling een deurtje open voor het delen van een verhaal of het luchten van je hart, want die lente waar iedereen zo naar smacht wordt misschien nog wel het meeste gemist door die groep jongeren… De voorstelling is vanaf nu te bestellen.

DUIZEND BRIEVEN VOOR IJSSELMONDE-NAREN…
Corona brengt ons ook terug naar andere soorten van fysiek contact maken. In het kader van het project Who cares?! verstuurden onze partners in crime Alice Pons en Lisanne van Aert van MOHA de afgelopen tijd namelijk zo’n duizend brieven naar IJsselmonde-naren. In dit project onderzoeken Alice en Lisanne welke vormen ‘zorg’ allemaal kan aannemen in de levens van mensen. En die brieven bleven niet onbeantwoord. Een voor een druppelen de lieve, warme antwoorden van bewoners binnen. Met de brieven in de hand zetten de correspondenten stappen in de sneeuw, naar buiten om hun verhaal te bezorgen. Kleine en grote verhalen over zorgen of verzorgd worden. Je leest er meer over op de blog van MOHA. En wanneer de lente écht is aangebroken, presenteren we met MOHA in mei opnieuw een premiere waarin dit bijzondere proces een vorm krijgt.

De eerste kinderen die buiten spelen.
De eerste rosé, de eerste van velen.
De eerste reis met een koffer minder
en daar alsmaar denken was ik maar weer ginder.

…

Alles stijl, alles komt glad
Als je alle seizoenen maar een keer hebt gehad…
– Spijkers, 2014

Warme groet,
Jasmina