Zomaar op Straat #5 – op pad met Marjorie en Precious

14 december 2020, Rotterdam. Met Marjorie, Precious, Riley, Liselot (regisseur / theatermaker), Stefan (Creative producer) en Catherine (onderzoeker Erasmus Universiteit) – en een heleboel buren. Tekst door Catherine. Foto’s door Liselot.

Stefan parkeert de auto voor de deur, Liselot stopt de laatste hap van een boterham in haar mond en doet lippenstift op voor we naar binnen gaan. Ondertussen vat ze de conclusies samen van de bespreking die we net hebben gehad. We stappen uit en lopen naar de voortuin van Marjorie. De voortuin van de buren is helemaal betegeld, de gordijnen hebben een Chanel motief en zijn dicht. In de voortuin van Marjorie staat een appelboom achter een brede haag. Er hangen kerstlampjes voor de ramen. Precious kijkt door de gordijnen en doet dan samen met Marjorie open. Ze zijn vandaag allebei in het rood.

Eenmaal binnen gaan we gelijk weer naar buiten. Het is nog geen half vier, maar al bijna donker. Het is bewolkt en voordat de schemering helemaal begint moeten we een foto maken. Stefan vraagt Marjorie hoe haar relatie met de buren eigenlijk is. Precious vraagt of ze haar nieuwe schoenen aan mag, en wil zonder jas naar buiten, het is toch voor de deur. Marjorie zoekt haar sleutels, voor we straks niet meer naar binnen kunnen.

Liselot staat op straat te fotograferen. Er komt een mevrouw langs in een scootmobiel, ze vraagt of er een bruidspaar is. Marjorie zegt ja, ik ben de bruid, in het rood. Ze vertelt dat ze heel close zijn met de buren aan beide kanten, en met de overburen op het hoekje. Ze stuurt Precious weg om aan te bellen, eerst in het betegelde tuintje. De buurjongen komt naar buiten met een mondkapje op. Aan de andere kant wil Precious niet aanbellen, ze zegt dat ze zich schaamt, en waarom moet zij dat doen, en die buren hebben een hele enge hond. Ze doet het toch, huppelt terug naar ons, er wordt niet opengedaan, maar ze zegt dat ze wel een eng beest hoorde. We zien eruit als een filmcrew, zegt ze, als journalisten. Ik sta op straat met mijn notitieboekje, Liselot met haar grote camera, Stefan spreekt iedereen aan. Er lopen mensen van Precious’s school langs.

De buurman komt naar buiten. ‘Hé Mo!’ zegt Marjorie. Mo zegt dat hij lag te slapen, hij gaat zich even omkleden en dan op de foto. Marjorie belt aan bij de buren aan de overkant en vertelt dat zij een opa en oma rol hebben vervuld voor Precious en Riley. Een oude mevrouw komt naar buiten, met een jongen. “Je overvalt me in m’n kloffie.” Stefan zegt dat ze er prachtig uitziet. Het is druk in de straat. Liselot gaat regisseren en geeft iedereen een plek. Bij elke auto die langskomt, en het zijn er veel, moet iedereen verplaatsen. De buurjongen haalt zijn basketbal. Mo gooit zijn sigaret weg maar dat vond Liselot juist zo mooi, hij raapt hem weer op. Uit Mo’s huis kraait zijn papegaai.

Drie jongens komen aansteppen op twee elektrische steps, ze kennen Precious. Er is veel bekijks, er komen steeds meer jongens kijken. Een jongen met afro en zwart mondkapje wil niet op de foto. De stepjes willen wel op de foto, ze vertellen wie de step als eerste had, ‘ik had ‘m een maandje voor hem’ en daarna kwamen alle anderen. De basketbaljongen gaat naar zijn vrienden toe. Er gebeuren rare dingen in onze straat zegt Precious, ja zegt de jongen van haar lengte, schoten, bankovervallen. ‘Er gebeurt een beetje veel in Ijsselmonde’ zegt Precious. ‘Te veel’ zegt de jongen.

De modellen worden ongeduldig, de oude buurvrouw krijgt het koud. Liselot zegt dat ze hem nu echt gaat neerzetten, dat wordt dan de foto. Mo draagt een trainingspak in geel, wit en blauw, de jongens zijn in het zwart met witte en kleurige sneakers. “Blijf staan, blijf staan, blijf staan” roept Liselot en ze rent heen en weer om iedereen neer te zetten. Stefan en ik houden het verkeer tegen en Liselot klikt aan één stuk door.  “Kijk superkrachtig en stoer” zegt Liselot. Er ontstaat een file; vooraan een scooter, daarachter 5 auto’s. Dan heeft ze ‘m. We juichen, de auto’s gaan weer rijden en Liselot zegt dat iedereen het supergoed heeft gedaan.

In de betegelde tuin van de buren basketballen de kinderen. Riley komt aanlopen, Liselot knuffelt hem, hij is nog jong genoeg. “Zijn dit jouw vrienden?” Precious vraagt of ze op een van de steps mag rijden. Je was toch boos, zegt de stepeigenaar. Hij doet een wheelie. Marjorie roept: “Precious! Ga je jas aan doen.” Op de stoep aan de overkant praten Marjorie en Mo nog na met Stefan, ze hebben het over de huizenprijzen en over het kopen van een huis. “Mevrouw, komt dit op internet?” vraagt een van de jongens. Ik zeg van wel. Dan wil hij er niet op, hij wil niet dat ze hier komen als ze hem hier zien. Voor ik kan doorvragen begint Precious voor mijn neus haar eigen foto te regisseren.

Marjorie gaat naar binnen om in de rijst te roeren, anders wordt ‘ie droog. Wij gaan ook. Binnen staat de tv nog aan. Stefan heeft gehoord dat er bij Mo thuis 9 kinderen zijn, hij herhaalt het een paar keer: 9 kinderen. “Oeh, je ruikt de rijst!” roept Precious als ze binnenkomt. Zij regelt thee. Marjorie vraagt Riley met de buurjongen naar de toko te gaan voor een rijpe banaan en een zoete aardappel, “videobel maar als je het niet weet.”

Binnen maakt Liselot foto’s. Stefan bekijkt de familiefoto’s aan de muur, achter de kerstboom. “Dat is mama Irene” wijst Marjorie aan, en dat haar moeder toen ze jonger was. Precious zegt dat Riley belt, hij vraagt of hij de goede heeft. Marjorie: “Zet je camera bij die banaan… die eerste, die eerste, ja die!” Ze zoekt via video ook nog een zoete bataat uit. Precious brengt een dienblad met thee binnen, “mama, kijk hoe netjes ik het heb gemaakt!” Riley komt terug met zoete aardappel en bakbanaan. Ik praat met Precious over haar vrienden – sommige hebben we net ontmoet – en over school. “Het is een leerzaam jaar” zegt ze, maar wel lastig met corona. Ze zit nu in groep acht.

We zitten  op de bank en hebben het over de de nieuwe coronamaatregelen. “Het is wel echt een ding hoor,” zegt Marjorie. De theaters gaan weer dicht, en alle niet-noodzakelijke winkels. Stefan was voor een avondklok geweest. Precious kijkt mij aan achter de rug van haar moeder terwijl ze stiekem een extra schep suiker in haar thee doet. Marjorie maakt zich zorgen over het vaccin. Liselot praat met Riley in de gang. Als ze terugkomt maakt ze foto’s van Marjorie, “het is een mooie kerstreclamefoto.” Het gesprek verandert in een fotoshoot. Er is te weinig licht, Stefan en ik schijnen bij met de zaklamp in onze smartphones. Hij pakt een glitterende zilveren onderzetter van de koffietafel als reflector.

 Ik vraag of ik Precious’ kamer mag zien, en ze geeft me een rondleiding door het huis. Er wordt verbouwd en ze laat me alles zien wat anders gaat worden of verander is. Haar kamer is paars. Ze vertelt dat ze over een paar maanden gaan verhuizen, dat mama het een beetje gevaarlijk vindt in de buurt. Ze smot op met haar vingers: er zijn heel veel schietpartijen, steekpartijen, wordt veel vuurwerk afgestoken, heel veel brand in de flatten, en laatst was er daarachter een vuurwerkbom gemaakt en in iemands brievenbus gestopt, alle ramen kapot, de mensen waren thuis, en iemand had vuurwerk afgestoken in iemands auto afgestoken. En Barendrecht is dichter bij school, ze zouden gaan als ze in de eerste zit. Ze heeft er niet echt zin in, ze zegt dat ze bang is al haar vrienden kwijt te raken. Ze heeft altijd wel zin in nieuwe vrienden maar ze is ook gehecht aan haar vrienden hier. Maar mama’s kantoor is nog in de buurt.

Terwijl Precious Liselot ook rondleidt kletsen Stefan en ik op de bank. Al die levens, van al die buren die samenkomen op één zo’n foto. En dat Mo dan weer teruggaat naar 9 kinderen en een huis vol stapelbedden. Liselot wil ook wel een rondleiding. Marjorie staat te koken. Kan ik helpen, vraag ik, ze zegt nee. Als ze het snel maakt, zegt ze, kunnen we misschien nog een kopje soep eten voor we weggaan. In de keuken vraag ik hoe het met haar gaat. Precious regisseert foto’s van mij en Liselot op de bank.

Voor we beginnen aan de soep zegt Precious: “Het was een mooie dag in zomaar een straat.” Ze zegt dat we deze dag nooit meer gaan vergeten, en de soep ook niet. Marjorie vertelt het recept van haar zelfgemaakte sambal. Hij is heel lekker maar kriebelt in mijn keel. Ik traan en Marjorie zegt dat hij wel scherp is. Ik spoel het weg met haar zelfgemaakte siroop. Het is voor het eerst sinds jaren dat ik vlees eet, de kippensoep is heerlijk. Marjorie’s recept. Eigenlijk Nederlandse kippensoep, maar dan met Surinaamse invloeden. Wereldsoep in het Surinaams, ala kondre soep. Willen we er ook een beetje rijst in?. Liselot vraagt naar Marjorie’s kiprecept voor roti; bij haar wil de kip niet uit elkaar vallen.

Aan tafel ontvouwt zich een klein drama. Precious vertelt dat ze soms boos is op mama. Samen vertellen Marjorie en Precious een lang verhaal over een camera die Precious’ wilde kopen om op kamp te gaan in oktober. Ze onderbreken elkaar steeds. Precious zou de polaroid van haar eigen spaargeld kopen. Uiteindelijk bestelde Marjorie hem voor haar online. Ze kregen ruzie toen ze het niet meer wilden terugbetalen en Marjorie toen maar de camera en haar spaargeld in beslag heeft genomen. Zo werkt dat, zegt Marjorie. Was het een miskoop, vraagt Liselot. Precious weet niet wat dat is. Een beetje, zegt ze later. Ze begon vrolijk met vertellen maar kijkt nu sip. Liselot wil weten wat Riley er van vindt. Hij heeft zijn hoodie op en kijkt op zijn telefoon, en heeft geen commentaar. Dat vindt Liselot een verstandige reactie.

Zomaar op Straat is als theatrale interventie een onderdeel van ons langdurige project rondom het thema armoede. Het eerste project binnen dit thema is de voorstelling Zomaar een Straat (2019/2020): Een voorstelling met, door en voor Rotterdammers die hiermee te kampen hebben. Met een groep van 14 ervaringsdeskundigen zouden wij in 2020 deze voorstelling in alle Huizen van de Wijk van Rotterdam spelen. Corona gooide roet in het eten. Vanuit de toenemende urgentie om aandacht voor dit thema te blijven houden, besloten we niet Zomaar een Straat te spelen, maar elke week een theatrale interventie te plegen. De andere afleveringen vind je hieronder. Met Zomaar een Straat gaan we vanaf september t/m december 2022 op tournee. Meer info via deze link.

Zomaar op Straat #1 – op pad met Aryan

Zomaar op Straat #2 – op pad met Catherine

Zomaar op Straat #3 – op pad met Julia

Zomaar op Straat #4 – op pad met Annuska en Meaghan

Zomaar op Straat #6 – op pad met Mistica

Zomaar op Straat #7 – op pad met Harriëtte