Zomaar op Straat #4  – op pad met Annuska en Meaghan

23 november 2020, Rotterdam. Met Annuska en Meaghan, Liselot van de Geer (regisseur / theatermaker) , Stefan van Hees (Creative producer) en Catherine Koekoek (onderzoeker Erasmus Universiteit). Tekst door Catherine. Foto’s door Liselot.
Druk pratend komen Liselot en ik de portiek in. Annuska staat al in haar deuropening, Stefan is er al en ze laat hem iets zien. De zon schijnt op haar gezicht en op de galerij en Liselot zegt dat we hem eigenlijk al hebben, de foto. Ze begint gelijk met foto’s maken. Het is inderdaad een prachtig beeld zo met Annuska’s blonde haren in het winterlicht. Een perspectief van dichte deuren op de blauwe galerij, alleen de eerste deur staat open. Binnen de kapstok en een my little pony tas.

Binnen is de trap is in het proces van roze geschilderd worden, dezelfde kleur roze als de fila’s van Annuska die in de gang staan. In de woonkamer is het licht en ruim. Maar hoe is het, vragen we wel drie keer. Ze heeft even een tijdje niet gewerkt, het was lastig combineren met Meaghan. Annuska dacht dat ze dat wel even zou doen, zegt ze, alles combineren, maar Meaghan is ook helemaal niet gewend dat haar moeder werkt. Ging ze boven stoute dingen doen. Stefan vraagt: Stoute dingen? Annuska noemt op – tekenen op de muur, gips in de gootsteen. Ging ze buitenspelen, was ze opeens helemaal in de buurt van het ziekenhuis. “Ze is niet klaar om een sleutelkind te zijn.” Dus vertelt ze dat ze nu wat minder werkt: het is dan wel leuk, maar Meaghan is belangrijker, en financieel ging ze er toch niet van op vooruit.

Ik vraag hoe dat komt, dat ze er financieel niet op vooruit zou gaan. Annuska vertelt. Ze zit onder bewind en krijgt weekgeld. Voor dat weekgeld maakt het niet uit of ze werkt of een uitkering krijgt. Ze zit er nu al zo lang in, sinds 2016, en er is ook nog geen einddatum in zicht. Wettelijke schuldsanering zou het fijnste zijn, dan moet ze nu eerst worden afgewezen voor de kredietbank. Het zou zo fijn zijn om zo’n traject te starten, dan ben je er na drie tot vijf jaar van af – dan ga je naar de toekomst leven. Laatst moest ze weer door alle echtscheidingspapieren heen. Dan blijf je toch op het verleden gericht. De schulden zijn vooral ontstaan, zegt ze, “doordat ik heel erg in de liefde geloofde.” Zij en haar ex zouden nooit uit elkaar gaan, trouwden in gemeenschap van goederen. En nu is ze alleenstaande moeder met een uitkering, van helemaal afbetalen, is geen sprake.

Annuska vertelt, ik schrijf op. Ik zie haar kijken naar mijn schrift. Eigenlijk was het ook niet haar keus om hier te wonen, ze had gewoon snel een woning nodig. Ze had een urgentieverklaring en toen deze woning online kwam belde ze met een vriendin in Rotterdam en vertelde dat het in IJsselmonde was. Dat vond de vriendin niet zo’n goede wijk. Dichtbij de jumbo, zei Annuska. Oh, dan is het bij Keizerswaard, dacht de vriendin, is er een winkelcentrum? Ja, een winkelcentrum is er ook. Toen bleek het niet Keizerwaard maar Lombardijen. Wat heb je nou gedaan, vroegen de vriendinnen haar, toen ze voor het eerst op bezoek kwamen.

Ze moest erg wennen aan de wijk. Ze kwam uit Capelle, een huurhuis in de vrije sector. “Ik mis mijn ligbad en m’n vaatwasser, nog steeds,” zegt ze. Liselot ziet goed licht en maakt ondertussen proeffoto’s met Stefan, en vraagt dan of ze Annuska even mag lenen. Ze maken foto’s in de woonkamer en buiten op het balkon. Stefan fotografeert het geheel vanaf buiten. Als ze weer gaat zitten vertelt Annuska over de straat. In de Pirandellostraat letten ze op elkaars kinderen. Meaghan speelt hier ook met buurkinderen op straat. Buurmannen zetten tafeltjes buiten om domino te spelen, met een fles rum erbij. Eerst was het wennen, maar nu ziet ze dat ze zorgen dat er geen gedonder is in de straat, ze sturen hangjongeren weg. “Ze hebben een functie” zegt Stefan.

Liselot laat Annuska foto’s zien. “Ik schrik van mezelf” zegt Annuska bij de foto die Liselot het mooist vindt. Ze zegt dat hij zo in een museum kan hangen. “Dat komt omdat ik altijd van mezelf lief zou moeten zijn” zegt Annuska, “daar ben ik voor in therapie hoor.” Ze voelt zich soms als een beeld, is het van Dalí, van een dame met laatjes in haar lichaam, sommige zijn open, andere zijn dicht. Soms rommelt ze wat in een laatje, om iets te verwerken, en dan duwt ze het weer dicht.

Het is drie uur, tijd om Meaghan op te halen van school. Waar de straten net nog leeg waren zijn er nu overal kinderen en ouders. Annuska vertelt over de buurt: daar staat een paviljoen vernoemd naar een sporter die niemand hier kende, bij de opening waren er drie jongetjes en de wethouder. Vandaag is er een zonnetje en is iedereen in een goed humeur. Er is veel groen hier, maar daarom weinig mensen per vierkante meter en dus minder subsidie. En waarom ze überhaupt nog ramen in de bushokjes doen snappen Stefan en Annuska niet. En daar is Meaghan! Ze rent naar ons toe en geeft haar moeder een knuffel.

Eenmaal terug bij de flat is er plotseling haast, het licht is perfect en Liselot wil nú mensen voor de foto. Meaghan belt aan bij haar bovenbuurmeisje Divine. “kom je even naar beneden we hebben een fotoshoot, kom!” Een grote groep meiden met knotjes en krullen loopt langs, Liselot vraagt of ze op de foto willen, en dat willen ze wel. De zon maakt een gouden randje om de afro’s. Meaghan zwaait en roept een van hun namen vanaf het balkon. Het lijkt wel alsof alle kinderen elkaar kennen. Liselot zet iedereen neer, Annuska en Meaghan vooraan en Divine en de buurtkinderen ernaast. Divine en Meaghan zijn net zussen, zegt Annuska, even oud. Divine, koningin van de straat volgens Annuska, is helemaal in het roze en is een kop groter dan Meaghan. Als de foto klaar is deelt Stefan polaroids uit als cadeautje. De kinderen stuiven weg.

Iemand gooit aan de overkant van de straat zo iets naar binnen bij het raam op de tweede verdieping. Annuska zegt daar een hele leuke buurvrouw woont. Wij kijken vol bewondering. De tweede keer gooien lukt minder goed. Een vriendinnetje van Meaghan komt langs, ze wil toch nog op de foto. Liselot fotografeert de drie meiden op een bankje. Wanneer voel je je stoer, of krachtig, vraagt Liselot, en waar word je boos van? Meaghan vertelt dat ze boos wordt als ze een verhaal vertelt, en iemand tussendoor zegt dat ze dat ook heeft meegemaakt. Dat komt door haar sterrenbeeld, zegt ze. En waar word je dan vrolijk van, vraagt Liselot. De koningin van de straat weet het niet. Ze poseert met haar vriendinnen. De zon verdwijnt achter de flat.

Zomaar op Straat is als theatrale interventie een onderdeel van ons langdurige project rondom het thema armoede. Het eerste project binnen dit thema is de voorstelling Zomaar een Straat (2019/2020): Een voorstelling met, door en voor Rotterdammers die hiermee te kampen hebben. Met een groep van 14 ervaringsdeskundigen zouden wij in 2020 deze voorstelling in alle Huizen van de Wijk van Rotterdam spelen. Corona gooide roet in het eten. Vanuit de toenemende urgentie om aandacht voor dit thema te blijven houden, besloten we niet Zomaar een Straat te spelen, maar elke week een theatrale interventie te plegen. De andere afleveringen vind je hieronder. Met Zomaar een Straat gaan we vanaf september t/m december 2022 op tournee. Meer info via deze link.

Zomaar op Straat #1 – op pad met Aryan

Zomaar op Straat #2 – op pad met Catherine

Zomaar op Straat #3 – op pad met Julia

Zomaar op Straat #5 – op pad met Marjorie en Precious

Zomaar op Straat #6 – op pad met Mistica

Zomaar op Straat #7 – op pad met Harriëtte